Vossen zijn schitterende dieren en vaak hoeven we alleen maar te genieten van de glimp die we van ze opvangen. Maar wat als een vos in nood lijkt te zijn? Wat moet je dan doen? Daarover gaat dit artikel van Stichting Wildopvang.nl.
Tekst: wildopvang.nl
Datum: 04-11-2022
Wildopvangcentra zijn niet bij iedereen bekende organisaties. Het zijn opvangcentra voor in het wild levende dieren in nood. Dat kan van alles zijn: een egel die door robotgrasmaaier is getroffen, een bever als verkeersslachtoffer of katslachtoffers zoals met jonge vogels, haasjes en soms zelfs vleermuizen het geval is. De lijst met oorzaken waardoor een dier in een wildopvangcentrum terecht komt, is eindeloos. Maar eigenlijk bijna altijd gerelateerd aan menselijk handelen.
( Tekst gaat door onder de foto )
Er zijn verschillende soorten wildopvangcentra, verreweg de meeste opvangcentra vangen alleen egels of vogels op. Maar er zijn ook zeer gespecialiseerde centra die bijvoorbeeld alleen roofvogels en uilen of zeehonden of dassen opvangen. Een aantal wildopvangcentra vangen vossen op. Dat zijn onder andere De Fûgelhelling in Ureterp (Friesland); Vogelrevalidatiecentrum Zundert (Brabant) en een echte vossenspecialist zit in Amsterdam zuidoost (Noord-Holland). Dat is Vogel- en Zoogdierenopvang De Toevlucht en zij vangen per jaar tussen de 20 tot 25 vossen op. Niet alleen uit Noord-Holland maar ook uit andere provincies zoals Flevoland, Zuid-Holland en Gelderland.
Hoewel er een enkel volwassen exemplaar tussen zit, die meestal een verkeersslachtoffer is, zijn de meeste vossen die bij de opvang binnen komen, jonge welpjes. Soms met de ogen nog dicht, maar vaker op een leeftijd dat ze al buiten het hol scharrelen. Vaak is dat vanwege de honger omdat de moervos dood is. Het is altijd gissen waarom het vrouwtje dood is, maar twee oorzaken zijn bovengemiddeld notoir: het verkeer en de beheerjacht. Als het hoogseizoen begonnen is bij de wildopvangcentra, dus de tijd dat jonge dieren geboren en grootgebracht worden, is er veel contact tussen wildopvangcentra.
( Tekst gaat door onder de foto )
De reden is, dat wanneer een jong vosje binnen wordt gebracht, deze zo gauw als mogelijk moet worden gekoppeld aan een ander jong vosje, liefst meerdere. Wildopvangcentra wisselen dan dieren uit, zodat een jong vosje nooit in zijn eentje opgroeit. Jonge vosjes worden eerst, als zij nog erg jong zijn, geflest met speciale melk waarvan vooral de verhouding tussen vetten en eiwitten belangrijk is. Ook de calcium-fosfor verhouding moet in orde zijn. Maar aangezien de meeste jongen al zo’n vier tot vijf weken oud zijn bij binnenkomst in een wildopvangcentrum, worden ze snel afgespeend en overgezet op vleespap en al gauw volgen prooidieren als muizen, duif, rat, konijn of een roadkill zoals haas of eend of gans. Dierenambulances brengen verse dode dieren die langs de weg gevonden zijn, naar De Toevlucht om de jonge vossen te laten wennen aan een heel prooidier met veren of vacht.
De reden is, dat wanneer een jong vosje binnen wordt gebracht, deze zo gauw als mogelijk moet worden gekoppeld aan een ander jong vosje, liefst meerdere. Wildopvangcentra wisselen dan dieren uit, zodat een jong vosje nooit in zijn eentje opgroeit. Jonge vosjes worden eerst, als zij nog erg jong zijn, geflest met speciale melk waarvan vooral de verhouding tussen vetten en eiwitten belangrijk is. Ook de calcium-fosfor verhouding moet in orde zijn. Maar aangezien de meeste jongen al zo’n vier tot vijf weken oud zijn bij binnenkomst in een wildopvangcentrum, worden ze snel afgespeend en overgezet op vleespap en al gauw volgen prooidieren als muizen, duif, rat, konijn of een roadkill zoals haas of eend of gans. Dierenambulances brengen verse dode dieren die langs de weg gevonden zijn, naar De Toevlucht om de jonge vossen te laten wennen aan een heel prooidier met veren of vacht.
Het belang van het vormen van groepjes vossen welpjes, kan niet worden onderschat. Spelenderwijs leren ze vechten, jagen en zich gedragen als een vos. Het is een feit dat vossen heel snel tam worden, of althans niet schuw voor de mens. Dat is een probleem. Een enkele keer krijgt een wildopvang een jong vosje binnen dat een aantal weken bij particulieren is grootgebracht. Dit zijn hele moeilijke gevallen. Zonder soortgenoten verwilderen ze niet en worden handtam. Dit soort vossen moeten dan verwilderen met andere vossen, indien de leeftijd dat nog toelaat. Een tamme vos kan niet terug de natuur in. Het zou een ‘probleemvos’ kunnen worden. Een vos die overlast geeft door bij mensen in de buurt te willen zijn om gevoerd te worden, of die tuinen en zelfs het binnendringen van huizen niet schuwt. Op zoek naar afval, etenswaren, of huisdiervoedsel dat op de grond staat. Ook zijn het vaak dit soort vossen die in kleine tuinen in dichtbevolkt gebied, de buurt afstruinen op zoek naar konijnen- of kippenhokken. Een ‘probleemvos’ wordt vervolgd. Hij mag – met ontheffing – worden gevangen en doodgeschoten. Dus wie de vos lief heeft, brengt een gevonden weesje altijd naar een erkend wildopvangcentrum en zal nooit en te nimmer vossen (bij)voeren in de tuin of in het wild. Niet-schuwe vossen zijn hun leven niet zeker!
( Tekst gaat door onder de foto )
Eerder hebben we het gehad over vossen als verkeersslachtoffer. Heb je zelf of een ander motorvoertuig voor je een vos aangereden, bel dan de lokale dierenambulance. Kan je op Google niet vinden bij welke dierenambulance je moet zijn, bel dan met 144, de dierenpolitie. Ook kan je nog het landelijk nummer Dierenambulances en Dierenhulpdiensten bellen (0900-0245). Registreer bijvoorbeeld een kenmerk als een kilometerpaaltje. Rij niet door, dat is strafbaar. Je kunt ook de politie bellen 0900-8844 zoals verplicht is bij aanrijdingen met groot wild. Attendeer de politie er op dat klein wild zoals vossen, dassen en andere marterachtigen, door de dierenambulance meegenomen mogen worden.
Bij een aanrijding met dodelijke afloop, controleert de dierenambulance of het een zogenaamd moertje is (opgezette tepels). Informeer dan samen met de dierenhulpverlener de boswachter, terreinbeheerder of lokale werkgroep inheemse zoogdieren. Zij kunnen gaan zoeken naar het nest met de welpjes. Raak een aangereden vos niet zelf aan. Het is en blijft een roofdier en vossen kunnen flink bijten. Als de vos nog leeft, dan kan je er een handdoek of iets dergelijks over kop en lijf heen leggen. Als de ogen zijn afgedekt wordt het dier rustiger en heeft minder stress.
( Tekst gaat door onder de foto )
Maar wat moet je doen in andere gevallen? Als u twijfelt over een specifiek geval, bel dan altijd een wildopvangcentrum voor advies. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer je één of meerdere jonge vosjes ziet, die niet terugdeinzen en er vermagerd en verwaarloosd uitzien. Als je midden in de stad (dus niet de buitenwijken) een vos aantreft. Als je een vermagerde, schurftige, kreupele of anderszins hulpbehoevende vos aantreft op b.v. een industrieterrein. En bij welk wildopvangcentrum moet je dan je wenden? Dat kan je eenvoudig zien op de website van Stichting Wildopvang.nl. Daar staat een overzichtskaart met alle wildopvangcentra van Nederland. Zie ook: wildopvang.nl/waar Mocht je het werk van Stichting Wildopvang.nl willen ondersteunen ga dan naar de website www.wildopvang.nl en via de doneerknop kunt u makkelijk een bijdrage doen aan o.a. het voorlichtingswerk van de stichting.
Maar wat moet je doen in andere gevallen? Als u twijfelt over een specifiek geval, bel dan altijd een wildopvangcentrum voor advies. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer je één of meerdere jonge vosjes ziet, die niet terugdeinzen en er vermagerd en verwaarloosd uitzien. Als je midden in de stad (dus niet de buitenwijken) een vos aantreft. Als je een vermagerde, schurftige, kreupele of anderszins hulpbehoevende vos aantreft op b.v. een industrieterrein. En bij welk wildopvangcentrum moet je dan je wenden? Dat kan je eenvoudig zien op de website van Stichting Wildopvang.nl. Daar staat een overzichtskaart met alle wildopvangcentra van Nederland. Zie ook: wildopvang.nl/waar Mocht je het werk van Stichting Wildopvang.nl willen ondersteunen ga dan naar de website www.wildopvang.nl en via de doneerknop kunt u makkelijk een bijdrage doen aan o.a. het voorlichtingswerk van de stichting.
