Algemeen
Algemene naam: Rode Vos
Wetenschappelijke naam: Vulpes vulpes
Leeftijd: 5 tot 8 jaar (tot wel 15 in gevangenschap)
Topsnelheid: 50 km p/u
Schouderhoogte: 35 tot 40 centimeter
Kop-romplengte: 58 tot 90 centimeter
Staart lengte: 32 tot 48 centimeter
Gewicht: 10 tot 15 kilo
Voedig: Vleeseter (carnivoor)
IUCN-status: Niet bedreigd
Foto © Ilona Koolwijk
Herkenning: De vos is te herkennen aan zijn lange dikke staart met witte punt, en een oranjebruine, rode of bruingrijze vacht, de wintervacht is dikker en meestal grijzer van kleur. Rondom zijn bek heeft is de vacht voornamelijk wit met dikke zwarte snorharen. De oren zijn vrij groot en puntig, met een zwarte achterzijde.
Sporen: De pootafdruk van een vos heeft veel weg van een hond en wolf. Echter laat de wolf een grotere afdruk achter, en is de afdruk van een hond vaak ronder. Als je bij de afdruk van een vos een lijn trekt, dan zal deze tussen de voetkussens passen, bij de hond zal de lijn de voetkussens overlappen.
Wil je hier meer voorbeelden van zien? Kijk dan op devosinnederland.nl/pootafdruk-vos
Voedsel
De vos is een opportunist die alleen jaagt, en vult een belangrijke rol in ons landschap. Zijn menu bestaat uit onder andere kleine knaagdieren, konijnen, vogels en eieren, insecten zoals sprinkhanen, mestkevers en meikevers, vruchten en bessen, en kadavers. Ook eten ze (zwerf)afval, en willen ze gehouden dieren zoals kippen doden.
Bij uitzondering vangt de vos ook nog wel eens grotere prooien zoals een fazant of jonge reekalveren.
De vos staat ook bekend voor het doden van alle kippen in een kippenhok. De wetenschappelijke term is surplus killing. De situatie doet zich voor wanneer de prooi niet kan vluchten en in paniek raakt. De kippen zoeken in paniek een uitweg die er niet is, en door de beweging en het lawaai wat de kippen produceren wordt het instict van de vos opnieuw getriggerd om aan te vallen.
Foto © Yvonne van der Meij
Habitat en verspreiding
Foto © Mike Holst
De vos komt in vrijwel heel Nederland voor, zowel in de bossen en parken, maar ook op de heide, duinen, polders, landbouwgebieden en in dorpen en steden, met uitzondering van de Waddeneilanden. Het gebeurt wel eens dat een vos zijn weg naar één van de eilanden vind, waar ze snel gevangen of gedood worden om schade te voorkomen bij de vele vogels die daar broeden.
Het territorium van een vos is gemiddeld 250 hectare groot. Dit varieert van 100 tot 400 hectare, maar kan soms maar 20 tot 4000 hectare bedragen. De grootte is afhankelijk van rust en voedsel, en andere vossen waar ze het territorium mee delen. Afhankelijk van het voedselaanbod kunnen meerdere vrouwtjes (moertjes) samen in één territorium leven. De mannetjes (rekels) trekken doorgaans verder. In voedselrijke gebieden duldt het vossenpaar enkele andere volwassen vossen in hun territorium. Meestal zijn dit moertjes uit eigen nest van één of twee jaar geleden. Het gebeurt maar zelden dat deze zelf jongen krijgen. Vaak helpen ze mee met het nest van hun moeder, en als deze overlijdt kunnen ze de opvoeding overnemen.
Een rekel en moer delen samen het territorium maar zijn niet monogaam. Zij markeren hun leefgebied met ontlasting, en een afscheiding uit de geurklieren in de staart, kop en tussen de voetzolen van de voorpoten. Dit doen ze door tegen bomen, struiken en andere gewassen aan te schuren. Met de geur verteld de vos dat het gebied al bezet is om indringers weg te houden.
Voortplanting
De vos krijgt haar jongen in een hol genaamd burcht of wrang, die uit één of meerdere gangen bestaan met een diameter van 25 tot 30 centimeter. De paartijd is in januari, en de draagtijd bedraagd 50 tot 60 dagen, waarna er gemiddeld 4 tot 6 jongen geboren worden. Vanaf 10 maanden is de vos geslachtsrijp. Vaak worden bestaande holen uitgegraven van bijvoorbeeld konijnen, maar de vos wil ook nog wel eens in een burcht van de das zich nestelen. Soms leven vossen en dassen in één burcht, maar zullen ze elkaar wel met rust laten.. Deze holen zijn meestal bedoeld voor het grootbrengen van de jongen, maar worden ook gebruikt wanneer het slecht weer is, of er onraad geroken is. Vossen willen ook nog wel eens rusten in hun hol, maar doen dit meestal in legers tussen begroeiing of in een greppen. Deze plek wordt uitgekrabd en er zijn vaak vele vossenharen te vinden.
